In Italië is kunstmatige intelligentie (AI) allang geen toekomstmuziek meer. Universiteiten van Milaan tot Napels investeren flink in deze technologie. Niet alleen in onderzoek, maar ook in onderwijs en praktische toepassingen. Daarmee positioneert Italië zich in rap tempo als een speler op het Europese AI-toneel.
Aan de Politecnico di Milano werken wetenschappers aan systemen die medische beelden analyseren, verkeersstromen voorspellen en zelfs kunst herkennen. De universiteit ziet AI als een brug tussen technologie en samenleving. Studenten leren niet alleen programmeren, maar krijgen ook les in ethiek en maatschappelijke impact.
Ook in Turijn groeit het aantal AI-opleidingen snel. De universiteit daar richt zich op autonome mobiliteit, een onderwerp dat nauw aansluit bij de grote autofabrikanten in de regio. Samen met bedrijven als FIAT en Pininfarina worden slimme verkeersoplossingen ontwikkeld, waarin zelflerende systemen gevaar herkennen en verkeerslichten automatisch bijsturen.
In Bologna wordt AI ingezet om het culturele erfgoed te bewaren. Wetenschappers analyseren oude manuscripten, digitaliseren kunstwerken en trainen algoritmes om verloren details te reconstrueren. Deze combinatie van techniek en erfgoed sluit perfect aan bij de Italiaanse identiteit: vooruitgang, zonder het verleden te vergeten.
De Italiaanse overheid stimuleert dit alles met subsidies. Er zijn nationale fondsen opgezet om AI-onderwijs te verbeteren en onderzoek te financieren. Ook worden studenten gestimuleerd om AI te combineren met andere vakgebieden, zoals recht, geneeskunde of landbouw. Dit zorgt voor een nieuwe generatie professionals die breed inzetbaar is.
In Rome werkt de universiteit samen met ziekenhuizen om AI te gebruiken bij diagnoses. Door duizenden röntgenfoto’s te analyseren, leren algoritmes om afwijkingen te herkennen. Dit helpt artsen sneller en nauwkeuriger te werken. De patiënt profiteert van minder wachttijd en betere zorg.
Toch gaat de opmars van AI niet zonder zorgen. Er zijn ethische discussies over privacy, surveillance en banenverlies. Italiaanse universiteiten nemen die zorgen serieus. In Pisa loopt een project waarbij studenten leren hoe AI-beslissingen tot stand komen en hoe je algoritmische vooroordelen voorkomt. Dat maakt deel uit van een bredere beweging waarin technologie niet alleen slim, maar ook verantwoord moet zijn.
AI is ook doorgedrongen tot de landbouwuniversiteit in Perugia. Hier leren studenten hoe drones en sensoren samenwerken met AI om oogsten te optimaliseren. Door weersvoorspellingen te koppelen aan bodemanalyses kan de boer precies zien waar water of voeding nodig is. Een stap richting duurzamere landbouw, iets waar Italië veel waarde aan hecht.
Opvallend is dat ook het zuiden van Italië niet achterblijft. Universiteiten in Sicilië en Calabrië bieden AI-cursussen aan die gericht zijn op lokale problemen, zoals bosbranden en watertekort. Zo worden algoritmes ontwikkeld die satellietbeelden analyseren en automatisch waarschuwen bij risico’s. Deze toepassingen redden niet alleen natuur, maar ook mensenlevens.
AI komt ook steeds meer voor in de creatieve sector. In Florence experimenteren studenten met AI bij muziekcompositie en modeontwerp. Ze gebruiken algoritmes die leren van oude meesters en zo nieuwe stijlen genereren. Dit past bij de Italiaanse traditie van innovatie en schoonheid.
De Italiaanse AI-sector werkt nauw samen met Europa. Er zijn uitwisselingsprogramma’s met Franse en Duitse universiteiten, en Italië neemt actief deel aan het Europese AI-beleid. Doel is om technologieën te ontwikkelen die mensgericht zijn en in lijn met Europese waarden.
Een groot aandachtspunt blijft de toegankelijkheid. Niet iedere student beschikt over de juiste middelen of achtergrond om in AI te duiken. Daarom ontstaan er meer laagdrempelige cursussen, soms zelfs gratis, om iedereen een kans te geven. In Napels loopt een initiatief waarbij jongeren uit kansarme wijken gratis AI-lessen volgen, met begeleiding van mentoren uit het bedrijfsleven.
Deze brede aanpak werpt zijn vruchten af. Steeds meer Italiaanse AI-studenten vinden werk in binnen- en buitenland. En bedrijven weten de weg naar universiteiten te vinden voor stages, onderzoek of samenwerking. Daarmee ontstaat een ecosysteem waarin wetenschap, bedrijfsleven en maatschappij elkaar versterken.
De komende jaren zullen bepalend zijn. Italië wil voorop blijven lopen, maar moet daarvoor blijven investeren. In mensen, in ideeën, en in technologie. De universiteiten nemen het voortouw, maar hebben de steun van politiek en bedrijfsleven hard nodig.
Kunstmatige intelligentie is in Italië geen hype meer, maar werkelijkheid. Een werkelijkheid waarin studenten de taal van algoritmes leren spreken, en waarin universiteiten een sleutelrol spelen in een digitale samenleving die in sneltreinvaart verandert.
Wat vind jij van de inzet van AI in het onderwijs? Zou jij zelf een cursus volgen, of vind je het juist spannend? Laat van je horen onder dit artikel – we zijn benieuwd naar jouw mening.
